Sáng ngày 20-6, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố tổ chức Hội nghị phản biện xã hội đối với Dự án Nâng cấp bãi rác Khánh Sơn thành Khu liên hợp xử lý chất thải rắn (CTR) thành phố. Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Trần Việt Dũng chủ trì hội nghị. Tham dự Hội nghị có Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Dương Đình Liễu; Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Tô Văn Hùng; đại diện các nhà khoa học, các vị chuyên gia trên các lĩnh vực và đại diện cho tiếng nói của người dân thành phố.

Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Trần Việt Dũng phát biểu khai mạc hội nghị

Phát biểu khai mạc, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Trần Việt Dũng cho biết, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố tổ chức hội nghị phản biện xã hội đối với Dự án Nâng cấp bãi rác Khánh Sơn thành Khu liên hợp xử lý CTR thành phố nhằm tập hợp đầy đủ tiếng nói của các tầng lớp nhân dân, cử tri trên địa bàn thành phố, cũng như của chính những người dân đang sinh sống xung quanh khu vực bãi rác Khánh Sơn thuộc quận Liên Chiểu. “Kết quả của hội nghị hôm nay sẽ được Mặt trận thành phố tổng hợp, đánh giá khách quan, nêu nhận định và kiến nghị với UBND thành phố nhằm giúp cho Dự án được điều chỉnh, bổ sung, thay đổi cho khả thi, hữu ích hơn, sát thực với điều kiện thực tế của thành phố cũng như giảm thiểu sự ảnh hưởng đến đời sống nhân dân khi triển khai thực hiện”, Phó Chủ tịch Thường trực Trần Việt Dũng nhấn mạnh.

Cũng theo Phó Chủ tịch Thường trực Trần Việt Dũng, vấn đề bãi rác Khánh Sơn luôn được lãnh đạo thành phố liên tục mang ra bàn thảo, “mổ xẻ”, trao đổi trong các cuộc họp, hội thảo, hội nghị và đôn đốc ngành chức năng phải khẩn trương đưa ra các giải pháp cụ thể và thiết thực để giải quyết.

Ông Đặng Quang Vinh, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường thành phố báo cáo tóm tắt về Dự án Nâng cấp bãi rác Khánh Sơn thành Khu liên hợp xử lý chất thải rắn (CTR) thành phố

Tại hội nghị, ông Đặng Quang Vinh, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường thành phố cho hay, bãi rác Khánh Sơn bắt đầu hoạt động từ ngày 01-1-2007 với diện tích ban đầu khoảng 49,91ha, gồm các hạng mục: bãi chôn lấp CTR không nguy hại; hộc chôn lấp chất thải nguy hại; hệ thống xử lý nước rỉ rác, hệ thống xử lý bùn bể phốt. Theo sổ tay hướng dẫn vận hành bãi rác Khánh Sơn, thời gian dự kiến đóng cửa vào tháng 5-2020; chiều cao các lớp rác chôn lấp từ 36 - 52m. Khu vực chôn lấp CTR không nguy hại có 5 hộc rác có diện tích 13,83ha. Hiện nay, khoảng cách từ tường rào bãi rác Khánh Sơn đến khu dân cư chỉ khoảng 200m, không bảo đảm theo quy chuẩn (lớn hơn 1.000m) và cũng chưa có vùng đệm cây xanh cách ly giữa bãi rác và khu dân cư nên chịu áp lực của người dân phản ánh về mùi hôi, ô nhiễm.

Để thay thế bãi rác Khánh Sơn sau khi đã chôn lấp đầy rác, UBND thành phố đã quy hoạch dự án Khu liên hợp xử lý CTR tại xã Hòa Nhơn (huyện Hòa Vang). Tuy nhiên, việc triển khai quy hoạch, xây dựng dự án hiện gặp quá nhiều khó khăn, vì vậy, UBND thành phố đã thống nhất định hướng triển khai nâng cấp, cải tạo bãi rác Khánh Sơn bảo đảm các tiêu chuẩn về xử lý chất thải, hiện đại và khôi phục môi trường tại khu vực. Các hạng mục được triển khai như: đầu tư các nhà máy xử lý rác bằng công nghệ tiên tiến, nâng cấp và cải tạo các hạng mục tại bãi rác Khánh Sơn hiện hữu, quy hoạch lại khu vực bãi rác Khánh Sơn, nghiên cứu đền bù giải tỏa các hộ dân không bảo đảm khoảng cách an toàn; đưa dự án Khu liên hợp xử lý CTR tại Hòa Nhơn vào quy hoạch dự phòng tương lai (sau năm 2030).

Sở Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp với Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng hạ tầng và phát triển đô thị, Viện Quy hoạch xây dựng Đà Nẵng lập quy hoạch tổng thể dự án Khu liên hợp xử lý CTR thành phố tại bãi rác Khánh Sơn gồm các hạng mục: các hộc chôn lấp CTR hiện hữu (hộc rác số 1, 2, 3, 4, 5 và 6); hộc chôn lấp CTR mở rộng (hộc rác số 7); kêu gọi đầu tư nhà máy xử lý CTR với công suất hơn 1.000 tấn/ngày; nhà máy đốt rác thải y tế; nhà máy xử lý phân bùn bể phốt; nhà máy xử lý nước rỉ rác (bao gồm cả giai đoạn 1 và giai đoạn 2); nhà máy xử lý CTR Khánh Sơn của Công ty CP Môi trường Việt Nam với công suất 650 tấn/ngày...

Theo ông Trần Văn Thiết - Phó Chủ tịch Thường trực Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật, việc nâng cấp xây dựng bãi rác Khánh Sơn thành Khu liên hợp xử lý CTR là phù hợp với tình hình thực tế hiện nay của thành phố. Tuy nhiên, ông Trần Văn Thiết đề nghị công khai các nội dung liên quan đến bãi rác Khánh Sơn cho nhân dân biết để đồng thuận, đồng thời phải thống nhất hướng đầu tư như thế nào, vì đến nay nhân dân và cử tri vẫn còn hiểu rằng lãnh đạo thành phố đã hứa đóng cửa bãi rác và di dời bãi rác lên Hòa Nhơn thuộc huyện Hòa Vang. Bên cạnh đó, ông Trần Văn Thiết cho rằng cần đảm bảo tốt an sinh xã hội cho các hộ dân sống xung quanh khu vực bãi rác, đồng thời có giải pháp cụ thể thực hiện tốt việc phân loại rác thải tại nguồn.

PGS. TS Trần Cát - Giảng viên Trường Đại học Kiến Trúc Đà Nẵng phát biểu tại hội nghị

PGS. TS Trần Cát - Giảng viên Trường Đại học Kiến Trúc Đà Nẵng cho rằng, báo cáo nghiên cứu khả thi của dự án này khá tốt. Ông Trần Cát ủng hộ chủ trương nâng cấp, cải tạo một số hạng mục của bãi rác Khánh Sơn. Tuy nhiên, nên xem đây là giải pháp tình thế trong khi chờ đợi một giải pháp căn cơ, lâu dài hơn là nghiên cứu xây dựng một khu liên hợp xử lý CTR ở đây (chứ không phải ở nơi khác) bằng phương pháp đốt rác lấy điện.

Theo GS. TS Trần Văn Quang - Trưởng Khoa Môi trường Đại học Bách Khoa Đà Nẵng, thành phố cân nhắc lựa chọn giữa Hòa Nhơn (Hòa Vang) và Khánh Sơn (Liên Chiểu) trong việc đầu tư xây dựng Khu liên hợp xử lý CTR. Nếu tiếp tục thực hiện ở Khánh Sơn, thì cần phải đảm bảo khoảng cách an toàn giữa bãi rác với các hộ dân; tiếp tục tuyên truyền sâu và rộng việc thực hiện phân loại rác thải tại nguồn cho nhân dân thành phố. GS. TS Trần Văn Quang cho rằng, nên đầu tư công nghệ lò đốt mới, tiên tiến, kiểm soát ô nhiễm khí thải, bùn thải, chôn lấp tro tốt… thì mới hiệu quả và đảm bảo công suất xử lý rác thải của thành phố. Việc đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng, chọn nhà thầu có năng lực thực sự, công nghệ tiên tiến, nếu không thì vài năm nữa, thành phố chúng ta tiếp tục quay lại vấn nạn của việc giải bài toán rác thải như hiện nay.

KTS Phan Đức Hải - Chủ tịch Hội Quy hoạch thành phố phát biểu tại hội nghị

KTS Phan Đức Hải - Chủ tịch Hội Quy hoạch thành phố cũng thống nhất chủ trương đầu tư Dự án Nâng cấp bãi rác Khánh Sơn thành Khu liên hợp xử lý CTR thành phố. Bên cạnh đó, ông Phan Đức Hải  đề nghị thành phố nên tiến hành quan trắc môi trường trong khu vực này và công khai cho nhân dân biết rõ để yên tâm và đồng thuận với chủ trương của thành phố. Khu liên hợp xử lý CTR Khánh Sơn nằm gần các khu dân cư đường Hoàng Văn Thái có cự ly không đảm bảo theo quy chuẩn quy hoạch (1.000m), do vậy quy hoạch tổng thể bãi rác Khánh Sơn cần xem xét đến hành lang xanh cách ly ngoài tường rào để khắc phục và hạn chế một phần mùi hôi, khói bụi từ quá trình xử lý gây ra. Bên cạnh đó, nhà máy đốt rác sinh hoạt phát điện của Công ty CP Môi trường Việt Nam nằm sát đường Hoàng Văn Thái và khu dân cư kế cận, nên bên cạnh các yếu tố về kinh tế - xã hội của dự án, cần phải chú ý các tiêu chí: xử lý các nguồn thải triệt để không gây tác hại lâu dài cho không khí và các tầng nước ngầm của khu vực; đồng bộ hóa việc giám sát khói thải môi trường phải nghiêm ngặt; cần trang bị hệ thống giám sát độc lập có nối mạng và lưu giữ số liệu độc lập, có thể truy xuất các số liệu quá khứ bất cứ lúc nào.

Cũng theo ông Phan Đức Hải, lâu nay chúng ta vẫn chỉ nhìn rác là thứ thải bỏ mà không coi đó là tài nguyên, do vậy nhà nước vẫn phải trợ giá cho công tác thu gom vận chuyển rác ra bãi chôn lấp, ngân sách thành phố đang dành phần lớn cho hoạt động thu gom và vận chuyển chất thải, do vậy chi phí dành cho xử lý, tiêu hủy chất thải hiện nay vẫn thấp. Cần phải nâng cao nhận thức, thay đổi thói quen tiêu dùng để giảm nguồn phát sinh, việc tái chế các vật liệu để tái sử dụng cũng là một trong những giải pháp cần khuyến cáo đến cộng đồng cân cư, các cơ quan và doanh nghiệp; bên cạnh việc tuyên truyền vận động để người dân và cộng đồng có thói quen trong thu gom, phân loại rác thải tại nhà và các nơi công cộng, cần phải có chế tài nghiêm khắc với các cá nhân, tổ chức vi phạm các quy định thu gom rác.

TS Huỳnh Ngọc Thạch - Ủy viên Hội BVTN & MT thành phố phát biểu tại hội nghị

TS Huỳnh Ngọc Thạch - Ủy viên Hội BVTN & MT thành phố cho rằng, các dự án về nâng cấp bãi chôn rác và đốt rác phát điện được đề xuất là cần thiết có thể chấp nhận, nhưng cần được đẩy nhanh tiến độ thực hiện trong thực tế hiện nay. Đề nghị các cấp thẩm quyền xem xét cân đối đẩy nhanh các dự án đã nêu để giải quyết vấn đề nổi cộm của thành phố; đồng thời phải xem xét phối hợp các dự án sao cho đồng bộ không để lãng phí nguồn vốn đầu tư. Tiếp tục tập trung thực hiện cho tốt công tác phân loại rác thải tại nguồn kết hợp xử lý công tác vận chuyển rác đảm bảo không có mùi hôi trên đường phố, trồng mảng cây xanh cách ly tại Khánh Sơn.

Ông Bùi Văn Tiếng - Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học – Nghệ thuật thành phố, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Kinh tế - Môi trường Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố cho rằng, chủ trương nâng cấp Khu xử lý chất thải Khánh Sơn thành Khu liên hợp xử lý CTR thành phố là một chủ trương đúng, phù hợp với thực tiễn hiện nay. Đồng thời, ông Bùi Văn Tiếng cũng khẳng định yếu tố cốt lõi nhất là phải triệt để triển khai việc phân loại rác tại nguồn trong toàn thành phố, muốn vậy thì phải chuyển biến cho được nhận thức của người dân Đà Nẵng từ quan niệm rác chỉ là chất thải đến quan niệm rác chính là tài nguyên. “Việc nâng cấp Khu xử lý chất thải Khánh Sơn thành Khu liên hợp xử lý CTR thành phố được bắt đầu không phải bằng cái “Đầu tiên” bằng yếu tố tài chính “Tiền đâu”, mà là bằng cái “Đầu”, bằng yếu tố “Tư duy đổi mới””, ông Bùi Văn Tiếng nhấn mạnh.

Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Tô Văn Hùng phát biểu tại hội nghị

Phát biểu tại Hội nghị, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Tô Văn Hùng cho biết, năm 2008, thành phố đã có Đề án Xây dựng thành phố môi trường và đã tổng kết 10 năm thực hiện, những ưu điểm rất nhiều nhưng hạn chế khuyết điểm cũng không ít. Ngành môi trường thành phố rất cần nhân dân đồng thuận, chung tay và ủng hộ để chia sẽ với khó khăn của thành phố để có động lực thực hiện dự án. Theo ông Tô Văn Hùng, việc nâng cấp bãi rác Khánh Sơn là để xử lý những vấn đề trước mắt và tương lai gần của thành phố về rác thải. Vấn đề khó khăn nhất vẫn là kinh phí thực hiện, tìm kiểm địa điểm xây dựng Trạm Trung chuyển rác thải. Ông Tô Văn Hùng, mong muốn Mặt trận và đoàn thể chính trị - xã hội thành phố tiếp tục tuyên truyền trong các tầng lớp nhân dân, hội viên, đoàn viên… chung tay cùng thành phố thực hiện tốt việc phân loại rác thải tại nguồn và giữ gìn vệ sinh môi trường của thành phố.

Toàn cảnh hội nghị

Phát biểu kết luận Hội nghị, ông Trần Việt Dũng, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố hoan nghênh các chuyên gia, nhà khoa học đã đóng góp các ý kiến xác đáng, chất lượng đối với Dự án nâng cấp bãi rác Khánh Sơn thành Khu Liên hợp xử lý CTR thành phố. Theo đó, Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố sẽ tập hợp các ý kiến và báo cáo với lãnh đạo thành phố để xem xét, quyết định việc triển khai thực hiện dự án.

TT