Phó Chủ tịch Lê Bá Trình: Sau 5 năm triển khai Cuộc vận động, nhận thức của người tiêu dùng cũng như trách nhiệm, nghĩa vụ của người sản xuất được nâng lên nhiều. Đặc biệt, qua điều tra xã hội học của Viện Nghiên cứu Dư luận xã hội, Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức vào tháng 7-2014 cho thấy, có 92% người tiêu dùng được hỏi "Rất quan tâm” và "Quan tâm” đến CVĐ "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”. Các DN cũng xem đây là cơ hội để thoát ra khỏi những khó khăn, vươn lên nâng cao năng lực sản xuất kinh doanh dịch vụ, bảo đảm hướng phát triển của mình. Bên cạnh đó, các cơ chế chính sách  ngày càng được rà soát, bổ sung, ban hành thực hiện tốt hơn. Đặc biệt, Chính phủ đã ban hành nhiều giải pháp để tạo điều kiện cho  DN phát triển, nhưng bảo đảm những cam kết khi nước ta là thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới. Tôi cho rằng, đó là những điểm thành công trong 5 năm thực hiện Cuộc vận động.

 

 

- Hành động thiết thực của 92% này là hiểu biết đến cuộc vận động và quan tâm đến cuộc vận động. Còn hành vi, cũng theo kết quả điều tra trên, có 63% người tiêu dùng khẳng định lựa chọn hàng Việt Nam để mua sắm trong quá trình sử dụng, tiêu dùng.  

 

 

 

- Trong quá trình đi kiểm tra, chúng tôi thấy rằng cứ nơi nào cấp ủy thực sự làm tròn trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo của mình thì Cuộc vận động ở đó làm rất tốt, vì đây là một chủ trương rất đúng đắn của Bộ Chính trị, có thể nói là "ý Đảng hợp lòng dân”. Ví dụ như TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội, Hải Phòng, Vĩnh Phúc và một số địa phương mà cấp ủy thực sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo, chính quyền thể hiện vai trò phối hợp, thực hiện tốt Chỉ thị 24 của Thủ tướng Chính phủ và MTTQ, các đoàn thể cùng vào cuộc thì việc triển khai Cuộc vận động rất tốt. Đặc biệt, ở cơ sở có rất nhiều mô hình hay như mô hình của Hội Liên hiệp TP. Hồ Chí Minh, họ tổ chức tuyên truyền vận động trong từng gia đình, trong đó vai trò của phụ nữ rất quan trọng, vận động các tiểu thương thực hiện trách nhiệm của mình trong buôn bán và tiêu thụ sản phẩm hàng Việt. Mô hình của Bộ Công thương tổ chức cho các DN kết nối trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, dịch vụ của nhau thay vì phải nhập khẩu sản phẩm, dịch vụ cùng chủng loại nhưng giá trị và giá cả tương đương nhau. Cũng theo hướng này, Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương đã xây dựng mô hình kết nối giữa các DN, Tổng công ty lớn của nhà nước rất hiệu quả.

 

 

- Tôi cho rằng, một trong những giải pháp chủ yếu để làm thay đổi những thói quen này vẫn là công tác truyền thông, tuyên truyền, vận động để người tiêu dùng hiểu được quyền lợi, nghĩa vụ của mình khi sử dụng hàng hóa của Việt Nam có chất lượng; làm cho nhà sản xuất, DN hiểu được quyền lợi và trách nhiệm của mình để sản xuất ra các hàng hóa, sản phẩm dịch vụ tốt và xem đó là chuyện sống còn của DN, đơn vị mình. Hai điều này gặp nhau chắc chắn sẽ tạo ra hiệu ứng đồng bộ, tích cực trong nhận thức của người sản xuất và người tiêu dùng. Còn nếu cứ hô hào phát huy lòng yêu nước, tinh thần tự tôn dân tộc để kêu gọi sử dụng hàng Việt, nhưng hàng Việt không đảm bảo chất lượng thì không thực tế. Trong kết quả điều tra xã hội học vừa qua cũng khẳng định, vai trò của Mặt trận và các đoàn thể trong công tác tuyên truyền vận động người dân đến từng khu dân cư thông qua tuyên truyền miệng, sinh hoạt ở địa bàn dân cư cũng như vai trò của các cơ quan truyền thông là rất lớn.  Trong thời gian tới, Cuộc vận động phải tiếp tục phát huy vai trò truyền thông cùng với những biện pháp của Nhà nước và nâng cao năng lực của DN.

 

 

 

- Bên cạnh những kết quả đạt được thì chúng ta vẫn phải thừa nhận một tồn tại là qua 5 năm  triển khai Cuộc vận động, vẫn còn ở một số nơi, thậm chí cả ở một số Bộ, ngành Trung ương cho đến một số địa phương việc triển khai và thực hiện còn mang tính hình thức. Những nơi đó dù biết rằng đây là một chủ trương đúng đắn, hợp lòng dân của Bộ Chính trị nhưng lại thiếu quan tâm, quyết tâm trong đầu tư cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo, hoặc còn làm theo chiếu lệ; sức lan tỏa của Cuộc vận động không có nên chưa xây dựng được lòng tin của người tiêu dùng, cũng như chưa làm cho DN hiểu rõ quyền lợi và trách nhiệm của mình. Do đó, trong thời gian tới phải đề cao hơn nữa trách nhiệm ở những nơi này.

 

 

- Theo tôi, Ban Chỉ đạo các cấp của Cuộc vận động phải tăng cường công tác hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra trách nhiệm của các cấp ủy Đảng trong việc triển khai Cuộc vận động theo các giải pháp đã nêu ra trong Thông báo kết luận 264 của Bộ Chính trị; trách nhiệm của các bộ, ngành Trung ương và cấp chính quyền trong việc thực hiện Chỉ thị số 24 của Thủ tướng Chính phủ, trong đó có hiệu quả của công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường ngăn chặn hàng lậu, hàng giả, hàng gian lận thương mại, từ đó tạo ra thị trường lành mạnh để tạo điều kiện cho hàng Việt Nam có chất lượng, tạo sức cạnh tranh. Hiện nay, vẫn còn không ít nơi làm chưa tốt việc này khiến DN thiếu niềm tin và điều kiện để  nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm, dịch vụ của mình. 

 

Ngoài ra, công tác truyền thông phải tạo ra hiệu ứng của xã hội, đó là tôn vinh, biểu dương những người thực hiện tốt các nội dung, yêu cầu cuộc vận động, thứ hai là phê phán, lên án những hành vi trong sản xuất, tiêu dùng hàng Việt Nam không đảm bảo, thứ ba là công tác truyền thông phải hỗ trợ cho các giải pháp quản lý nhà nước về làm lành mạnh thị trường. Vừa qua, có một số nơi việc kết hợp này rất tốt khi lực lượng kiểm soát thị trường phát hiện và xử lý các loại hàng lậu, hàng giả, hàng không đảm bảo chất lượng của Trung Quốc trên thị trường đã thông báo cho lực lượng truyền thông biết, đã phổ biến cho người tiêu dùng nhận rõ các mặt hàng này và đã tự quay lưng với nó. Đây chính là một hiệu ứng tốt mà ta nên tích cực thực hiện trong thời gian tới.  

 

 

- Qua 5 năm triển khai Cuộc vận động, đặc biệt sau 3 năm sơ kết chúng tôi thấy việc phối hợp ở Trung ương rất tốt. Khi Ban chỉ đạo Trung ương đưa ra kiến nghị, đề xuất gì là Chính phủ có những giải pháp rất rõ. Như vừa rồi, Chỉ thị 24 của Thủ tướng Chính phủ đã đưa ra nhiều giải pháp cụ thể liên quan đến các Bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố. Và vừa rồi, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt  Đề án "Phát triển thị trường trong nước gắn với CVĐ "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, Đề án này mang tính tổng thể từ việc truyền thông cho đến quản lý, điều hành của nhà nước, đến tạo điều kiện cho các DN. Nhưng ở địa phương, một số nơi việc kết hợp này chưa được rõ lắm, cho nên giữa tuyên truyền vận động và giải pháp thực hiện của các nhà quản lý chưa được khớp nhau. 

 

Vì vậy, một trong những nhiệm vụ sắp tới của cuộc vận động là khắc phục cho được việc này. Ban chỉ đạo các cấp sẽ tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện Chỉ thị 24 của Thủ tướng Chính phủ và triển khai thực hiện Đề án Phát triển thị trường trong nước gắn với CVĐ "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” cùng với việc lãnh đạo, chỉ đạo cấp ủy, công tác  tuyên truyền vận động của Mặt trận, các đoàn thể, cơ quan truyền thông, trách nhiệm của các DN. Những nỗ lực trên sẽ tạo thúc đẩy lớn cho việc triển khai Cuộc vận động  trong thời gian tới.

 

Để Cuộc vận động tiếp tục phát huy sứ mệnh của mình, theo ông, trong thời gian tới cuộc vận động cần thêm những chất xúc tác gì để thực sự đưa hàng Việt trở thành niềm tự hào của người Việt?  

 

- Ở đây liên quan đến trách nhiệm của cơ quan chỉ đạo là Ban chỉ đạo Trung ương cho đến trách nhiệm các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận, các DN mà trong Thông báo 264 bây giờ vẫn còn nguyên giá trị. Phía Ban chỉ đạo các cấp phải tăng cường công tác giám sát, đặc biệt giám sát, kiểm tra những giải pháp mà Chính phủ đã đề ra trong Chỉ thị 24, các giải pháp của đề án phát triển thị trường trong nước gắn với cuộc vận động như tôi đã nói ở trên. Tôi cho rằng, sau 5 năm triển khai Cuộc vận động, chúng ta đã có những cơ chế, chính sách khá rõ ràng, bây giờ chúng ta chỉ cần triển khai. Phải tăng cường kiểm tra, giám sát Bộ, ngành, địa phương nào làm chưa tốt thì đề nghị với Chính phủ để có giải pháp. Thứ hai, tăng cường truyền thông để thực sự thấm đẫm vào  mỗi người tiêu dùng, mỗi DN thì đó là chất xúc tác tốt cho cuộc vận động. 

 

 

- Tôi và gia đình tôi thường xuyên sử dụng hàng Việt, ngay cả bộ đồ tôi đang mặc đều là hàng Việt Nam. Nói gì thì nói, chúng ta vẫn không thể phủ nhận hiện nay tâm lý sính ngoại vẫn đang tồn tại trong một bộ phận người tiêu dùng, ngay trong một số lãnh đạo và những người có thu nhập cao. Chính vì vậy, khi chúng tôi đi kiểm tra cuộc vận động phải quyết liệt đặt vấn đề gắn CVĐ "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” với việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI của Đảng, gắn với việc thực hiện Chỉ thị 03 của Bộ Chính trị về Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Như thế mới gắn được trách nhiệm làm gương của cán bộ, đảng viên trong việc đi đầu thực hiện Cuộc vận động. Bởi người dân họ có làm theo hay không là phụ thuộc nhiều vào việc ông cán bộ đó có gương mẫu hay không. Anh cứ nói hay nhưng không làm thì làm sao tuyên truyền vận động người khác được. 

 

 

 Dạ Yến (thực hiện)