Đoàn kiểm tra, giám sát của Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố làm việc với xã Thạch Bình về công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031. Ảnh: Mặt trận.
Công tác giám sát song hành
Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố vừa kết thúc đợt 1 kiểm tra, giám sát việc tổ chức hội nghị hiệp thương giới thiệu người ứng cử đại biểu HĐND cấp xã.
Trong hai ngày 11 và 12/12, hai đoàn kiểm tra, giám sát của Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố tiến hành làm việc trực tiếp tại các xã Phú Ninh, Thạnh Bình, Việt An, Nông Sơn, Sông Kôn, Thượng Đức và phường Thanh Khê; đồng thời thực hiện giám sát thông qua nghiên cứu báo cáo đối với 13 xã, phường khác.
Tại xã Nông Sơn, hội nghị hiệp thương lần thứ nhất (diễn ra ngày 9/12) đã thống nhất: Tổng số đại biểu HĐND xã nhiệm kỳ 2026 - 2031 được bầu là 23 người. Số người được giới thiệu ứng cử là 40 người, trong cơ cấu tỷ lệ nữ đạt 35%, người ngoài Đảng 10%, người dưới 40 tuổi 15% và đại biểu tái cử là 32%.
Chia sẻ về những khó khăn trong công tác Mặt trận tham gia cuộc bầu cử đại biểu HĐND cấp xã, bà Phan Thị Ngọc Dung, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Nông Sơn, cho biết: việc sắp xếp, tinh gọn, hợp nhất các tổ chức chính trị - xã hội về trực thuộc MTTQ Việt Nam là mô hình mới nên còn nhiều vướng mắc về cơ chế vận hành, dẫn đến hoạt động còn khó khăn. Đáng chú ý, phần lớn cán bộ chủ chốt của xã là người mới tham gia công tác Mặt trận, thiếu kinh nghiệm bầu cử nên việc triển khai nhiệm vụ còn lúng túng. Thêm vào đó, khối lượng công việc lớn, phải kiêm nhiệm nhiều mảng, tham gia nhiều ban chỉ đạo, hội đồng, tổ công tác của xã, đặc biệt là việc không có phó chủ tịch chuyên trách Mặt trận xã.
Qua kiểm tra, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố đánh giá công tác chuẩn bị và tổ chức hội nghị hiệp thương lần thứ nhất bầu cử đại biểu HĐND cấp xã nhiệm kỳ 2026 - 2031 được các địa phương triển khai nghiêm túc, đúng quy trình, bảo đảm tiến độ.
Về dự kiến cơ cấu, thành phần và số lượng người được giới thiệu ứng cử, các địa phương cần lưu ý: Thông báo dự kiến của Thường trực HĐND một số nơi xác định tổng số người được giới thiệu ứng cử chưa bảo đảm “số dư cần thiết” (tức là phải nhiều hơn số dư tối thiểu theo quy định của pháp luật), do phần lớn các địa phương phân bổ bằng với số dư tối thiểu. Về dự kiến cơ cấu, thành phần, số lượng người được giới thiệu ứng cử, các địa phương cần lưu ý: Thông báo dự kiến của Thường trực HĐND một số địa phương xác định tổng số người được giới thiệu ứng cử chưa bảo đảm “số dư cần thiết” là phải nhiều hơn số dư tối thiểu theo quy định của pháp luật (phần lớn các địa phương phân bổ bằng với số dư tối thiểu).
Hơn nữa, các địa phương cũng chưa xác định rõ số lượng người được phân bổ giới thiệu ứng cử của từng cơ quan, tổ chức, đơn vị và thôn, tổ dân phố (chỉ nêu tổng số đại biểu được bầu). Do đó, ban thường trực ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã, phường đề nghị thường trực HĐND cùng cấp bổ sung tại lần điều chỉnh thứ nhất, chậm nhất vào ngày 15/12/2025.
Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố đề nghị Mặt trận cấp xã cần xây dựng kế hoạch kiểm tra, giám sát bầu cử cụ thể để triển khai đồng bộ. Đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền đa dạng về hình thức, nội dung trọng tâm trong từng giai đoạn thực hiện công tác bầu cử.
Đảm bảo dân chủ, công bằng
Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Nguyễn Phi Hùng, Phó trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo công tác bầu cử Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố, cho biết: Để đảm bảo công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031 diễn ra dân chủ, công bằng, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố đã ban hành kế hoạch kiểm tra, giám sát.
Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Hiệp Đức tổ chức Hội nghị lần thứ nhất thỏa thuận về cơ cấu, thành phần, số lượng người được giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND xã nhiệm kỳ 2026 - 2031. Ảnh: GIA PHÚC
Đối tượng kiểm tra là Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã và ban công tác Mặt trận ở khu dân cư. Trong khi đó, đối tượng giám sát ở cấp thành phố bao gồm các tổ chức phụ trách bầu cử, thường trực HĐND, UBND thành phố, cấp xã và cơ quan, tổ chức liên quan; còn ở cấp xã là các tổ chức phụ trách bầu cử cấp xã, thường trực HĐND, UBND cùng cấp và cơ quan, tổ chức liên quan.
Các nội dung kiểm tra, giám sát gồm: việc tổ chức các hội nghị hiệp thương; thành lập và hoạt động của các tổ chức phụ trách bầu cử; việc giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND và nộp hồ sơ ứng cử; tổ chức lấy ý kiến cử tri nơi cư trú đối với người ứng cử; lập, niêm yết danh sách cử tri và danh sách người ứng cử; tuyên truyền, vận động bầu cử; trình tự bỏ phiếu, kiểm phiếu; tiếp nhận, xử lý, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh liên quan.
Ông Hùng nhấn mạnh, hoạt động kiểm tra, giám sát phải thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ, đúng pháp luật và các văn bản hướng dẫn có liên quan; đảm bảo tiến độ, tiết kiệm, hiệu quả; đồng thời tránh chồng chéo, trùng lắp, không làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của các cơ quan, tổ chức liên quan.
Liên quan đến các bước tiếp theo trong công tác Mặt trận tham gia cuộc bầu cử đại biểu HĐND cấp xã (nhiệm kỳ 2026 - 2031), Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố đưa ra những lưu ý cụ thể nhằm tạo thuận lợi cho các địa phương trong thực hiện. Chẳng hạn, đối với hội nghị lấy ý kiến nhận xét và tín nhiệm của cử tri nơi cư trú, cần lưu ý đảm bảo số lượng cử tri/đại diện cử tri “tối thiểu” theo quy định để bảo đảm giá trị pháp lý. Trường hợp khu dân cư có nhiều người được giới thiệu ứng cử (ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND thành phố và đại biểu HĐND cấp xã) cùng cư trú tại đó, các địa phương nên tổ chức cùng một hội nghị.
Đối với hội nghị tiếp xúc cử tri để người ứng cử vận động bầu cử, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã chủ trì phối hợp với UBND cùng cấp xây dựng kế hoạch tổ chức, trong đó xác định rõ thời gian, địa điểm, thành phần, hình thức tổ chức (trực tiếp, trực tuyến hoặc trực tiếp kết hợp trực tuyến).
Đặc biệt lưu ý, cần tổ chức một buổi hội nghị với những người ứng cử để đại diện UBND cùng cấp thông báo về tình hình kinh tế - xã hội của địa phương. Việc này giúp người ứng cử xây dựng chương trình hành động trước khi tổ chức các hội nghị tiếp xúc cử tri chính thức.
Về số lượng cuộc tiếp xúc cử tri để vận động bầu cử, ban thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã cần tổ chức cho những người ứng cử cùng một đơn vị bầu cử tiếp xúc cử tri tại đơn vị bầu cử đó tối thiểu 5 cuộc theo quy định.
Cùng với các bước triển khai, Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã cần xây dựng lịch trình hết sức cụ thể và phân công cán bộ tham gia công tác bầu cử, kể cả ngày nghỉ, ngày lễ. Việc này là cần thiết do lịch trình bầu cử không tính theo ngày làm việc, nhằm bảo đảm mọi nhiệm vụ được thực hiện đúng tiến độ quy định.
Kết thúc nộp hồ sơ ứng cử vào ngày 1/2/2026
Theo Ủy ban Bầu cử thành phố, thời hạn nhận hồ sơ ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND thành phố Đà Nẵng (nhiệm kỳ 2026 - 2031) được thực hiện trong giờ hành chính các ngày trong tuần, bắt đầu từ ngày 15/12/2025 và kết thúc vào 17 giờ ngày 1/2/2026.
Địa điểm nộp hồ sơ tại Sở Nội vụ - cơ quan thường trực Ủy ban bầu cử thành phố (tầng 9, Trung tâm Hành chính thành phố Đà Nẵng, số 24 Trần Phú, phường Hải Châu, thành phố Đà Nẵng; số điện thoại liên hệ: 0236.3.827.853; địa chỉ email: Ubbctp@danang.gov.vn).
Ủy ban bầu cử thành phố cho biết đã xây dựng công cụ hỗ trợ người ứng cử kê khai và xuất dữ liệu các biểu mẫu văn bản trong hồ sơ ứng cử tại địa chỉ https://baucu.danang.gov.vn. Người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND thành phố có thể căn cứ hướng dẫn sử dụng để kê khai, xuất các biểu mẫu trong hồ sơ ứng cử.