Ngày 19/6/2020, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 119/2020/QH14 về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng kể từ ngày 01/7/2021, theo đó, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp thành phố Đà Nẵng đã tham mưu cấp ủy đảng, phối hợp với chính quyền lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện có hiệu quả công tác giám sát, phản biện xã hội trong điều kiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị trên địa bàn.
Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố tổ chức hội nghị phản biện xã hội Dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 24/2016/NQ-HĐND, ngày 11/8/2016 của HĐND thành phố, quy định mức thu phí tham quan khu danh thắng Ngũ Hành Sơn tháng 7/2022.
Sau khi Nghị quyết số 119/2020/QH14 được ban hành, Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố đã tham mưu Ban Thường vụ Thành ủy ban hành Chỉ thị số 11-CT/TU, ngày 30/11/2021 về nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát, phản biện xã hội và tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội và Nhân dân trên địa bàn thành phố; Quyết định số 2838-QĐ/TU, ngày 24/12/2021 ban hành “Quy chế thực hiện Giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội các cấp và Nhân dân thành phố trong điều kiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị trên địa bàn thành phố”; đồng thời ký kết Quy chế phối hợp công tác với Đoàn đại biểu Quốc hội, Thường trực Hội đồng Nhân dân, Uỷ ban Nhân dân thành phố để tổ chức triển khai thực hiện nhiệm vụ giám sát và phản biện xã hội, qua đó đã đem lại nhiều kết quả.
Từ ngày 01/7/2021 đến nay, trong bối cảnh thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị, không tổ chức HĐND cấp quận, phường, Mặt trận các cấp thành phố và các tổ chức thành viên đã tăng cường, phát huy vai trò của tập thể lãnh đạo, từng cán bộ, công chức Mặt trận, đoàn thể nâng cao trình độ chuyên môn, tích cực tham mưu, lựa chọn các chuyên đề giám sát, phản biện xã hội thiết thực, hiệu quả, có liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của hội viên, đoàn viên, nhân dân và các vấn đề mà dư luận quan tâm.
Mặt trận thành phố đã tổ chức giám sát 17 chuyên đề về hoạt động của đại biểu dân cử; giám sát cán bộ - đảng viên; giám sát việc thực hiện đối thoại định kỳ với Nhân dân, việc thực hiện tiếp công dân và kết quả xử lý đơn thư của Chủ tịch UBND các cấp; giám sát về công tác phòng, chống dịch Covid-19. Qua các chuyên đề giám sát, Mặt trận thành phố đã tổng hợp 12 kiến nghị, đề xuất đến Trung ương, Thường trực HĐND thành phố, UBND thành phố và các Sở, ban, ngành, đơn vị có liên quan xem xét giải quyết.
Trong công tác phản biện xã hội, Mặt trận các cấp thành phố đã tổ chức 93 cuộc phản biện xã hội liên quan đến các dự án, chương trình, kế hoạch trên địa bàn thành phố, qua đó đã tổng hợp 217 ý kiến, kiến nghị, đề xuất gửi đến UBND các cấp, các cơ quan liên quan xem xét, điều chỉnh cho phù hợp trước khi ban hành. Có thể kể đến như phản biện xã hội đối với Dự thảo Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở; Dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 24/2016/NQ-HĐND, ngày 11/8/2016 của HĐND thành phố, quy định mức thu phí tham quan khu danh thắng Ngũ Hành Sơn; Đồ án Quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi Danh lam thắng cảnh Quốc gia đặc biệt Ngũ Hành Sơn; phương án điều chỉnh quy hoạch hai dự án Bất động sản - Bến du thuyền và Olalani ven sông Hàn…
Công tác giám sát, phản biện xã hội ở cơ sở còn được thể hiện thông qua hoạt động của các Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng. Toàn thành phố có 56 Ban TTND phường, xã, trong gần 2 năm, Mặt trận cơ sở đã thành lập 291 Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng, qua đó, đã tổ chức 662 cuộc giám sát, trong đó có 43 công trình, dự án phát hiện vi phạm, đã gửi 58 kiến nghị đến các cơ quan đơn vị thẩm quyền có liên quan khắc phục.
Bên cạnh đó, Mặt trận các cấp thành phố đẩy mạnh công tác tuyên truyền các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương, thành phố và tuyên truyền các kết quả về công tác giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận các cấp thành phố và các tổ chức thành viên trên các phương tiện truyền thông, trang thông tin điện tử, trang fanpage của Mặt trận các cấp. Đặc biệt, trong năm 2022, Mặt trận thành phố đã ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng mã Qr Code, kết nối tạo thành chuỗi liên kết để biên soạn và phát hành 1.500 quyển Sổ tay hướng dẫn công tác giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị xã hội các cấp đến các tổ chức thành viên, Mặt trận các quận, huyện, phường, xã và Trưởng ban công tác Mặt trận ở khu dân cư.
Có thể nói rằng, kể từ khi thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị (từ ngày 01/7/2021), Mặt trận các cấp thành phố đã phát huy vai trò, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giám sát, phản biện xã hội. Hằng năm, nội dung, chất lượng các chuyên đề giám sát, phản biện xã hội được thực hiện gắn với các nhiệm vụ chính trị của địa phương, liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, hội viên các tầng lớp Nhân dân và những vấn đề dư luận xã hội quan tâm; chất lượng các ý kiến, kiến nghị qua giám sát phát hiện, ngày càng được các cấp chính quyền và các chủ đầu tư tiếp thu nghiêm túc và khắc phục kịp thời, qua đó, góp phần phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, thực hiện có hiệu quả phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng” theo tinh thần Nghị quyết của Đảng.
Văn Sum